Güncel Gelişmeler Işığında Göçmen Kaçakçılığı Suçu
- Dr. Öğr. Üyesi Gürkan Özocak
- DOI: https://doi.org/10.61150/gedikyay.250703
- s.45-86
Dünyada yaşam standartlarının farklı ve insanca, onurlu bir yaşamı devam ettirmenin zor olduğu coğrafyalarda ve özellikle üçüncü dünya ülkelerinde yaşanan ekonomik sorunlar, totaliter rejimler, ülkeler arası savaşlar ve iç savaşlar gibi nedenlerle birçok insan bulunduğu ülkeden ayrılarak ekonomik, siyasal ve sosyal yönlerden daha rahat, özgür ve güvenli ülkelerde yaşamak istemekte ve bu nedenle farklı ülkelere yerleşmektedir. Bu durumlar karşımıza “göç” ve “göçmenlik” olgularını çıkarmaktadır.
Göç, özellikle 19. ve 20. yüzyılda tüm dünyada gerçekleşen savaşlar, çatışmalar, iç savaşlar, ekonomik buhranlar gibi sebeplerle tüm uluslararası toplumu ilgilendiren bir realite hâline gelmiş, milyonlarca insanın yukarıda belirtilen sebeplerle bulundukları ülkeleri terk etme eğilimi büyük bir nüfus hareketliliğini de beraberinde getirmiş, bu realitenin sonucunda yaşadıkları ülkelerden göç etmek isteyen kişilerin içinde bulunduğu zorlu şartlar söz konusu zorunlu durumlardan menfaat sağlamak isteyen suçluları ortaya çıkarmıştır. Bunun neticesinde sınıraşan bir suçluluk olarak yasadışı göç ve göçmen kaçakçılığı fiilleri ortaya çıkmıştır.
Yasadışı göç; bir yandan savaş, ekonomik zorluklar, politik sebepler gibi zorlayıcı nedenlerle yaşadıkları ülkeleri terk etmek zorunda kalan milyonlarca insan bakımından bir vicdan sınavı yaratırken öte yandan yasadışı göç hareketlerinin göçmenler bakımından ölüm tehlikesi doğurması, hedef ülkelerin sınır güvenliğinin korunması, göç edilen ülkede hâli hazırda yaşayan insanlar ile göçmenler arasında kültürel, politik ve sosyal farklılıkların bir sosyal çatışmaya dönüşme ihtimali ve ayrıca kontrolsüz göçün hedef ülkede yarattığı iç güvenlik, demografik değişim ve istihdam problemi gibi bir dizi sorunu beraberinde getirmiştir. Bu nedenlerle gerek uluslararası hukuk metinlerinde gerekse de birçok ülkenin ulusal ceza hukuku mevzuatında göçmen kaçakçılığı bir suç tipi olarak düzenlenmiştir. Çalışmamızda göç ve göçmenlik olgusu kısaca açıklandıktan sonra, Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen göçmen kaçakçılığı suçu Türkiye’deki güncel gelişmeler ışığında değerlendirilecektir.
Kaynakça
- Antolisei, Francesco, Manuale di Diritto Penale, Parte Generale, Milano, Giuffré Editore, 2003.
- Arslan, Çetin, “Göçmen Kaçakçılığı Suçları”, AÜHFD, C. 52, S. 1, 2003, s. 113-145.
- Aydın, Devrim, Türk Ceza Hukukunda Suça İştirak, Ankara, Yetkin, 2009.
- Bayraktar, Köksal ve Gülşah Kurt, “Göçmen Kaçakçılığı”, Özel Ceza Hukuku, C. I, Uluslararası Suçlar, İstanbul, On İki Levha, 2016.
- Bettiol, Giuseppe, Diritto Penale, Parte Generale, Padova, CEDAM, 1976.
- Bostancı Bozbayındır, Gülşah, “Türk Ceza Kanunu’nda Göçmen Kaçakçılığı Suçu”, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Disiplinlerarası Göç ve Göç Politikaları Sempozyumu, İZÜ Yayınları, İstanbul, 2015, s. 377-405.
- Çelikel, Aysel ve Günseli Gelgel, Yabancılar Hukuku, İstanbul, Beta Yayınları, 18. Bası, 2012.
- Çiçekli, Bülent, Yabancılar ve Mülteci Hukuku, Ankara, Seçkin, 6. Baskı, 2016.
- Dinler, Veysel, “Cinsel Sömürü Amaçlı İnsan Ticareti Suçunun Yöntemi ve Mağdurları (Isparta Örneği)”, in M. Alper Sözer ve Oğuzhan Ömer Demir (Ed.), Yerelden Kürsele Sınıraşan Suçlar, Ankara, Polis Akademisi Yayınları, 2010, s. 189-218.
- Döner, Ayhan, İnsan Haklarının Uluslararası Alanda Korunması ve Avrupa Sistemi, Ankara, Seçkin, 2003.
- Erel, Kemalettin, “Yargıtay Kararları Işığında Göçmen Kaçakçılığı Suçu”, TBB Dergisi, Sayı 71, 2007, s. 264-299.
- Evik, Ali Hakan, “Göçmen Kaçakçılığı Suçu”, AÜEHFD, C. IX, S. 3-4, 2005, s. 125-179.
- Fiandaca, Giovanni ve Enzo Musco, Diritto Penale, Par. Gen., Bologna, 2007.
- Işık, Metin ve Sezai Türk, “Türkiye’de Mülteci ve Sığınmacı Sorunu”, Düşünce Dünyasında Türkiz, Cilt: 5, Sayı: 26, 2022, s. 87-102.
- Kangal, Zeynel, “Göçmen Kaçakçılığı Suçu”, in DEÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan, Cilt 21, İzmir, 2019, s. 221-277.
- Katoğlu, Tuğrul, “Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları”, AÜHFD, S. 61(2), 2012, s. 657-694.
- Mantovani, Ferrando, Diritto Penale, Parte Generale, Padova, CEDAM, 2001.
- Manzini, Vincenzo, Trattato di diritto penale italiano, Vol. II, Torino, 1808.
- Özocak, Gürkan, Türk Ceza Hukukunda Suça Teşebbüs, Ankara, Seçkin, 2018.
- Öztürk, Neva Övünç, Mültecinin Hukukî Statüsünün Belirlenmesi, Ankara, Seçkin, 2015.
- Pazarcı, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Ankara, Turhan Kitabevi, 5. Bası, 2007.
- Saydam, Mehmet, Türk Ceza Hukukunda Göçmen Kaçakçılığı Suçu (TCK m. 79), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzincan, 2015.
- Şafak, Ali, “İnsan Ticareti Suçu ve Önleme Yöntemleri”, in M. Alper Sözer ve Oğuzhan Ömer Demir (Ed.), Yerelden Kürsele Sınıraşan Suçlar, Ankara, Polis Akademisi Yayınları, 2010, s. 171-188.
- Tezcan, Durmuş, Mustafa Ruhan Erdem ve R. Murat Önok, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Ankara, Seçkin, 18. Baskı, 2020.
- Tezcan, Durmuş, Mustafa Ruhan Erdem ve R. Murat Önok, Uluslararası Ceza Hukuku, Ankara, Seçkin, 7. Baskı, 2023.
- Toroslu, Nevzat, Cürümlerin Tasnifi Bakımından Suçun Hukuki Konusu, Ankara, Sevinç Matbaası, 1970.
- Toroslu, Nevzat ve Haluk Toroslu, Ceza Hukuku Genel Kısım, Ankara, Savaş, 25. Baskı, 2019.
- Uzan, Yıldız ve Derya Akgül, “Türkiye’nin Göçmen Kaçakçılığı ile Mücadelesi ve Suriyeli Düzensiz Göçmenler Üzerine Bir Değerlendirme”, Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:6, Sayı: 1, 2022, s. 201-222.
- Yaşar, Yusuf ve Umut Güneş, “Uluslararası Hukuk ve Türk Hukuku Açısından Göçmen Kaçakçılığı Suçunda ‘Maddi Menfaat Elde Etme Amacı’ Kavramı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt 28, Sayı 1, 2022, s. 240-255.
- Yenidünya, Ahmet Caner ve Mehmet Emin Alşahin, “Göçmen Kaçakçılığı Suçu (TCK m.79)”, TBB Dergisi, Sayı 82, 2009, s. 1-50.
- Yetkin, Erdi, Cezalandırılabilirliğin Öne Alınmasının Bir Görünüş Biçimi Olarak Hazırlık Hareketlerinden Doğan Ceza Sorumluluğu, İstanbul, Oniki Levha, 2024.
- https://sozluk.gov.tr/, e.t. 17.05.2025.
- https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi/, e.t. 01.06.2025.
- https://www.goc.gov.tr/duzensiz-goc-istatistikler, e.t. 01.06.2025.